Open City | Lublin

Festiwal sztuki w przestrzeni miejskiej

Esra Ersen

(Turcja)

Urodziła się w 1970 roku w Ankarze, mieszka i pracuje w Stambule oraz w Berlinie. Zajmuje się fotografią, filmem, tworzy instalacje multimedialne, ważne miejsce w jej twórczości zajmują długoterminowe akcje społeczne.
Esra Ersen ukończyła studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Marmara w Stambule, studiowała także na Akademii Sztuk Pięknych w Nantes we Francji. W latach 2007-2008 jako profesor wizytujący przebywała w Hochschule für Bildende Künste w Dreźnie.

Prace oraz działania artystki oscylują wokół tematów społecznych, Ersen każdorazowo akcentuje jednak pozycję jednostek. Szczególnie ważnym tematem w jej twórczości jest sytuacja emigrantów, z którą zetknęła się podczas licznych podróży i pobytów czasowych w wielu krajach, w tym w Szwecji, Austrii, Wielkiej Brytanii. Często wykorzystuje zapis wideo i uzyskany dzięki niemu materiał dokumentalny, dzięki któremu uwiarygadnia zaaranżowane przez siebie sytuacje, obnażające skomplikowaną naturę relacji pomiędzy jednostką a społecznością (If You Could Speak Swedish, 2001). Jej realizacje przybierają często formę społecznych eksperymentów lub interwencji, prezentowanych później publiczności w postaci instalacji wideo. Badając problematykę migracji, artystka skupia się szczególnie na zagadnieniach takich jak marginalizacja, izolacja, asymilacja, stereotypy, uprzedzenia, akcentując napięcie pomiędzy starymi a nowymi obywatelami i mieszkańcami danej społeczności (Parachutist in Third Floor, Birds in Laundry, 2005). Przy okazji eksplorowania tej problematyki pojawiają się również inne zagadnienia, takie jak rasizm czy dyskryminacja kobiet (Hamam, 2001; Which One You Choose, 2003), przede wszystkim jednak artystka stawia pytanie o sposób, w jaki jednostka jest kształtowana – i ograniczana – przez rozmaite czynniki, takie jak społeczność, w której żyje, język, wykształcenie czy osobowość. Tym samym Ersen zwraca uwagę na konstruowany charakter społecznej i kulturowej tożsamości.

Punktem wyjścia dla tak ukierunkowanej twórczości są własne doświadczenia artystki. Istotnym podłożem jej prac jest geopolityczna sytuacja Turcji jako kraju położonego na styku Wschodu i Zachodu, trudnego do jednoznacznego przypisania do jednego z dwóch obszarów kulturowych. Pojawiające się w pracach artystki odniesienia do społeczności marginalizowanych, wykluczanych, o niepewnej tożsamości, wybrzmiewają tym wyraźniej, jeśli wziąć pod uwagę kontekst; takiej tematyki dotyczą akcje społeczne realizowane m.in. w Turcji, Niemczech i Austrii (In the Penalty Area, 2001; Brothers and Sisters, 2003; Statement, 2003; Ich bin Türke, bin ehrlich, bin flessig, 2005).

Artystka prezentowała swoje prace na wielu wystawach indywidualnych, m.in. w Moderna Museet w Sztokholmie (2001), Frankfurt Kunstverein we Frankfurcie (2006), TANAS w Berlinie (2009), Richmond Art Gallery w Zurychu (2013), brała także udział w licznych wystawach grupowych, w tym: Trans:it – Moving Culture through Europe, National Museum of Contemporary Art w Bukareszcie (2006), Tarjama/Translation, Queens Museum of Art, Nowy Jork (2009), Dream and Reality, Istambul Modern, Stambuł (2011). Uczestniczyła również w następujących projektach międzynarodowych: Manifesta 4 we Frankfurcie (2002), Gwangju Biennale w Seulu (2002), Liverpool Biennale w Liverpoolu (2006), 27. Biennale w São Paulo (2006), Activism and Politics, European Social Forum w Malmö (2008).